Ruiny zamku w Ciechanowie

Niewielki Ciechanów może poszczycić się jednym z najlepiej zachowanych zamków w województwie mazowieckim. Jego potężna ceglana bryła z dwiema potężnymi basztami w narożnikach widoczna jest z dużej odległości.

Zamek powstał w połowie XIV wieku, kiedy Mazowsze stanowiło oddzielne księstwo. Inicjatorem budowy był ówczesny książę mazowiecki Siemowit III z dynastii Piastów. Czasy były wówczas niespokojne. Podczas gdy w całej Polsce kończył się powoli proces scalania ziem po rozbiciu dzielnicowym, a w Krakowie rządził ostatni z Piastów Kazimierz Wielki na Mazowszu wciąż było niespokojnie. Najazdy krzyżackie i litewskie pustoszyły miasta i wsie. Ich ofiarą padał także Ciechanów.

Z tego względu Siemowit III postanowił wznieść w trudno dostępnym bagiennym terenie zamek przeznaczony do ochrony ludności przed najazdami. Stąd jego nietypowy jak na polskie realia wygląd. Bardziej przypomina on bowiem warownie stawiane na Bliskim Wschodzie niż w środkowej Europie. Twierdza powstała na planie prostokąta o wymiarach 48 na 57 metrów. Otoczona jest murem o wysokości siedmiu metrów. W narożnikach stoją dwie okrągłe wieże, z których prowadzić można było obserwację a także ostrzał przeciwnika. Poza budynkiem zlokalizowanym przy bramie wjazdowej wnętrze murów było puste tak by mogła się tu schronić okoliczna ludność. Jedyna drogą łączącą zamek z miastem był drewniany most o długości ponad 300 metrów przerzucony przez nurt Łydyni oraz jej bagniste rozlewiska. W razie niebezpieczeństwa można było go łatwo zdemontować.  Tak zbudowany zamek był bardzo trudny do zdobycia i w rzeczywistości nigdy nie weszły do niego obce wojska, choć oblegany był kilkakrotnie. 

Największy okres świetności zamku w Ciechanowie przypada na okres rządów Janusza I, syna Siemowita. Wprowadził on liczne zmiany stawiając okazały budynek mieszkalny, który miał stanowić jego rezydencję. Jego wnętrza zostały ozdobione wspaniałymi kobiercami, drogimi naczyniami oraz pamiątkami z polowań. 

Do końca funkcjonowania księstwa mazowieckiego zamek w Ciechanowcu był ważnym ośrodkiem administracyjnym. Kilkakrotnie przeprowadzano remonty, które dostosowywały obiekt do możliwości obrony w przypadku użycia coraz nowocześniejszej broni. Jednak po zjednoczeniu z Koroną znaczenie zamku zmalało. Zaczął on popadać w ruinę i w takim stanie dotrwał do naszych czasów. Obecnie należy on do Muzeum Szlachty Mazowieckiej i trwają prace nad jego rewitalizacją oraz udostępnieniem go dla turystów.